W polskim budownictwie jednorodzinnym coraz częściej pojawiają się domy posadowione na płycie fundamentowej. To dość nowoczesne rozwiązanie, które możemy wykorzystać w trudnych warunkach glebowych. Taki fundament zapewnia równomierne osiadanie budynku, a cena jego wykonania może być dość atrakcyjna.

Czas wykonania płyty fundamentowej

Budowa płyty fundamentowej jest stosunkowo prosta. Zasadniczo przebiega przez pięć niezmiennych kroków.

Krok 1 – usunięcie humusu i wytyczenie fundamentów. Płyta fundamentowa może być wykonana jedynie na oczyszczonym oraz wyrównanym podłożu. Przed rozpoczęciem prac trzeba usunąć humus. Jest to górna warstwa gleby o grubości ok. 30 cm

Krok 2 – budowa warstwy drenażowo-podkładowej. Podbudowę najczęściej wykonuje się z pospółki piaskowej. Jest to materiał łatwy do zagęszczenia przy pomocy zagęszczarki mechanicznej. Alternatywą dla pospółki jest kamień o drobnej granulacji. Największą zaletą kamienia pozostaje niepodciąganie wilgoci oraz zapewnienie pełnej ochrony przed szkodnikami ziemnymi. Niestety, podbudowa z kamienia jest przynajmniej o połowę droższa w porównaniu z pospółką piaskową. Dodatkową niedogodnością są także problemy w jej zagęszczeniu. Dlatego niewielu inwestorów decyduje się na to rozwiązanie. Po zagęszczeniu warstwy drenażowo-podkładowej można już wylać podkład z chudego betonu. Jego grubość jest uzależniona od specyfiki płyty fundamentowej i z reguły dochodzi do 10 – 15 cm.

Krok 3 – zbrojenie i wylanie płyty fundamentowej. Na wstępie należy wykonać kompletne zbrojenie. Specyfika zbrojenia powinna być dokładnie opisana w dokumentacji projektowej. Zwróćmy szczególną uwagę na zbrojenie płyty fundamentowej w miejscach, w których mają stanąć ściany nośne – zbrojenie wykonujemy tu od strony dolnej. Dzięki temu zabezpieczymy konstrukcję przed zginaniem. Nieco inaczej wykonujemy zbrojenie pod ścianami nośnymi. W tym przypadku trzeba zamontować tzw. zbrojenie górne, które przeciwdziała wyporom podłoża.

Na kompletne zbrojenie płyty fundamentowej wylewa się specjalną zaprawę betonową (klasy C 20 lub C 25). Standardowa płyta fundamentowa ma grubość 17–30 cm. Jej powierzchnia staje się od razu posadzką dolnej kondygnacji budynku. Dlatego wszystkie instalacje podziemne powinny być przez nią odpowiednio przeprowadzone. Płyta fundamentowa może być też wyposażona w ogrzewanie podłogowe. Jednak musi to być przewidziane już na etapie tworzenia projektu budowlanego.

Krok 4 – montaż izolacji termicznej. Izolacja termiczna fundamentów jest z reguły wykonywana na górze płyty. Jednak w niektórych przypadkach można ją też wykonać bezpośrednio na podkładzie z chudego betonu (jednak w tym wypadku trzeba zastosować materiały o większej odporności na ściskanie). Do wykonania termoizolacji na górze płyty możemy zastosować styropian typu dach/podłoga (EPS 100 038). Preferowana grubość izolacji termicznej to 12–15 cm.

Krok 5 – montaż izolacji przeciwwilgociowej. Warto też pamiętać, że każda płyta fundamentowa wymaga wykonania izolacji przeciwwilgociowej. Wyjątkiem są jedynie płyty wylane z wodoszczelnego betonu. Jednak ich budowa pochłania znacznie większe koszty, co sprawia, że niewielu inwestorów decyduje się na tego typu rozwiązanie. Sama izolacja przeciwwilgociowa standardowej płyty fundamentowej jest bardzo prosta do wykonania. Wystarczy wyłożyć wierzch płyty poliestrową folią fundamentową (stosując min. 15 cm zakładki). Izolację możemy też wykonać z papy termozgrzewalnej lub specjalnych preparatów bitumicznych, które zapewniają pełną szczelność i ochronę przed podciąganiem wilgoci.

Płyta z ogrzewaniem

Jej budowa zasadniczo nie różni się zbytnio od montażu płyt bez ogrzewania. W wylewce betonowej trzeba pozostawić stalowe rurki oraz specjalny agregat z grzałkami elektrycznymi. Jeśli decydujemy się na ogrzewanie wodne, zamiast agregatu wystarczy zastosować nagrzewnicę wodną. Zadaniem stalowych rur będzie rozprowadzanie ciepła i ogrzewanie płyty fundamentowej. Ta z kolei będzie je akumulowała i powoli oddawała do pomieszczeń mieszkalnych. Zastosowanie nowoczesnych sterowników sprawia, że ogrzewanie oddaje tyle ciepła, ile jest potrzebne do uzyskania optymalnej temperatury w pomieszczeniach. Warto jednak zaznaczyć, że grzewcza płyta fundamentowa wymaga wykonania kompletnej termoizolacji, ułożonej bezpośrednio na podkładzie z chudego betonu. Grubość samej płyty nie powinna być mniejsza niż 25 cm, co może znacznie podnieść koszt budowy płyty za m2. Zbrojenie płyty fundamentowej i rodzaj zaprawy betonowej pozostają niezmienne.

Jak długo trwa budowa?

Przybliżony czas wykonania płyty fundamentowej nie powinien przekroczyć tygodnia. Jeśli prace będą powierzone doświadczonej ekipie, możemy mówić o trzech – czterech dniach (z czego większość czasu zajmie zbrojenie płyty, rozłożenie instalacji i wylanie zaprawy betonowej). Czas wstępnego schnięcia płyty wynosi kilka dni. Jednak wymagana przerwa technologiczna to pełne dwa tygodnie. Jest to czas potrzebny do całkowitego związania zaprawy betonowej i osiągnięcia jej wytrzymałości. Po upływie 14 dni od wylania płyty fundamentowej można już przystąpić do budowy pierwszej kondygnacji budynku. Jednak ostateczna decyzja o terminie rozpoczęcia kolejnych etapów budowlanych zawsze należy do kierownika budowy. W szczególnych przypadkach może on opóźnić rozpoczęcie robót o kilka kolejnych dni.

Widzimy zatem, że płyta fundamentowa powstaje w dość szybkim tempie. Wymagane przerwy technologiczne są tu znacznie krótsze niż w przypadku tradycyjnych ław fundamentowych (ich minimalny czas schnięcia to 4 tygodnie). Dzięki stosunkowo krótkim przerwom technologicznym można dodatkowo przyspieszyć prace budowlane.

Gdzie się sprawdzi płyta?

Płyta fundamentowa sprawdzi się szczególnie dobrze na podłożach o słabej nośności. Czyli wszędzie tam, gdzie budowa tradycyjnej ławy byłaby trudna do wykonania i zbyt kosztowna. Płyty fundamentowe warto też stosować w budynkach odznaczających się niskim zapotrzebowaniem na energię grzewczą. Jest to niezbędny element domów pasywnych i energooszczędnych. Nowoczesne płyty eliminują mostki termiczne od strony podłoża, a jednocześnie zapewniają skuteczną termoizolację budynku. Dlatego niemal każdy projekt budynków pasywnych przewiduje budowę tego typu fundamentów. Na zakończenie warto też dodać, że płyta fundamentowa nadaje się pod budowę każdego typu budynków. Możemy wykorzystać je przy tradycyjnej technologii murowanej, podczas wznoszenia domów z drewna oraz budynków prefabrykowanych. Możliwości wykorzystania takich fundamentów zależą wyłącznie od wyobraźni projektantów.

Tekst: Kalkulatory Budowlane

Zdjęcie: płyta fundamentowa Legalett